„MASZ PRAWO DO MEDIACJI”
Wzorem lat ubiegłych w Polsce odbędzie się kolejna (ósma) edycja działań na rzecz promocji mediacji w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Mediacji oraz Tygodnia Mediacji, organizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z siecią koordynatorów ds. mediacji oraz organizacjami pozarządowymi reprezentującymi m.in. środowiska mediatorów, kuratorów sądowych czy też polskiego więziennictwa.
Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Mediacji przypada na dzień 18 października, a z kolei Tydzień Mediacji odbędzie się w dniach 15-19 października 2018 roku. Tak jak w latach ubiegłych, do włączenia się w tę inicjatywę Ministerstwo Sprawiedliwości zaprosiło również polską Policję.
Celem wspominanych obchodów jest propagowanie mediacji jako idei pozasądowego rozwiązywania sporów, poprzez włączenie lokalnych środowisk do działań prowadzonych przez prezesów sądów, koordynatorów ds. mediacji, a także współpracy pomiędzy ośrodkami mediacyjnymi, a wymiarem sprawiedliwości. Obchody będą przebiegały pod hasłem „Masz prawo do mediacji”.
Wychodząc naprzeciw zaproszeniu Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Komendanta Głównego Policji, policjanci z województwa łódzkiego będą udzielać informacji na temat postępowania mediacyjnego w ramach wspólnych dyżurów z przedstawicielami sądów, prokuratur i mediatorów, jak również podczas dyżurów pełnionych w trakcie Tygodnia Mediacji w siedzibach Komend Powiatowych/Miejskich Policji naszego województwa.
Mediacja to inaczej próba dobrowolnego rozwiązania sporu, powstałego na tle popełnionego przestępstwa czy wykroczenia, na drodze ugodowych negocjacji pomiędzy pokrzywdzonym i podejrzanym/oskarżonym, przy aktywnym udziale bezstronnego i neutralnego mediatora. Mediator wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstałe napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia, zapewniając jednocześnie przestrzeganie praw i ochronę godności stron.
Mediacja dotyczy wszystkich przestępstw.
Postępowanie mediacyjne jest dobrowolne. Może zostać podjęte na każdym etapie postępowania karnego z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego. Daje stronom postępowania/konfliktu/sporu możliwość współdecydowania w swojej sprawie oraz wypracowania przy udziale mediatora satysfakcjonującej je ugody. Należy podkreślić, że postępowanie mediacyjne daje możliwość szybkiego naprawienia szkody i zadośćuczynienia dla pokrzywdzonego za uczynioną krzywdę lub poszkodowanego za wyrządzoną szkodę od sprawcy z pominięciem prowadzenia postępowania egzekucyjnego.
Postępowanie mediacyjne prowadzi instytucja lub osoba do tego uprawniona, powołana przez Sąd lub referendarza sądowego, a w postępowaniu przygotowawczym przez prokuratora lub inny organ prowadzący to postępowanie (np. Policję), spośród osób wpisanych do wykazu, prowadzonego przy każdym sądzie okręgowym w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 07 maja 2015 roku w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych.
W przypadku niewyrażenia zgody na rozpoczęcie lub kontynuowanie mediacji przez którąś ze stron postępowania, mediacja zostaje przerwana.
Postępowanie mediacyjne jest przeprowadzane w sposób neutralny i poufny. Uzyskane w jego trakcie informacje nie mogą być wykorzystywane zarówno przez mediatora, jak również na użytek dalszego postępowania karnego. Neutralny charakter postępowania mediacyjnego wynika ze sposobu jego prowadzenia. W zależności od decyzji pokrzywdzonego lub podejrzanego/oskarżonego może ono być prowadzone w sposób bezpośredni (twarzą w twarz) albo pośredni (bez osobistego kontaktu). Wówczas mediator spotyka się z każdym z uczestników na osobności, przekazując stanowiska i oczekiwania co do warunków ugody. Czas trwania postępowania mediacyjnego nie powinien przekroczyć miesiąca, natomiast za zgodą stron, czas ten może zostać przedłużony.
Pomyślnie przeprowadzone postępowanie mediacyjne kończy się sporządzeniem przez mediatora sprawozdania z jego przebiegu wraz z ugodą, które mediator przedstawia sądowi. Zawarta ugoda gwarantuje należytą ochronę interesów uczestników postępowania.
Koszty postępowania mediacyjnego nie obciążają w żadnym zakresie stron postępowania, bowiem w całości pokrywa je Skarb Państwa. Ale jeśli strony same zgłosiły się do mediatora (bez skierowania sądu, prokuratora lub policji), to one pokrywają koszty mediacji. W takim przypadku wysokość wynagrodzenia za mediację jest ustalana przez strony i mediatora przed rozpoczęciem mediacji.
Korzyści jakie daje postępowanie mediacyjne dla pokrzywdzonego to:
wpływ na rozwiązanie konfliktu na zaproponowanych przez siebie warunkach;
szansa na szybsze uzyskanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i przeprosin lub naprawienia szkody;
uniknięcie wtórnej wiktymizacji, która może być spowodowana dodatkowym stresem i traumą towarzyszącą ofiarom podczas kolejnych czynności podejmowanych w trakcie postępowania sądowego;
możliwość wypowiedzenia się na temat skutków przestępstwa oraz oczekiwań wobec podejrzanego lub oskarżonego;
gwarancja wypełnienia zobowiązań przyjętych przez sprawcę, dzięki nadaniu ugodzie zawartej w postępowaniu mediacyjnym klauzuli natychmiastowej wykonalności, identycznej jak
w przypadku orzeczeń podlegających wykonaniu w drodze egzekucji.
Korzyści jakie daje postępowanie mediacyjne dla podejrzanego lub oskarżonego to:
możliwość porozumienia się z pokrzywdzonym co do sposobu i terminu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub naprawienia szkody;
szybsze zakończenie postępowania karnego, a w konsekwencji szybsze zatarcie skazania;
szansa na łagodniejsze potraktowanie przez sąd m.in.:
odstąpienie od wymierzenia kary z równoczesnym orzeczeniem środka karnego zamiast kary pozbawienia wolności do lat 3, grzywny lub ograniczenia wolności;
nadzwyczajne złagodzenie kary;
uznanie iż czyn stanowi wypadek mniejszej wagi;
uwzględnienie wniosku oskarżonego o dobrowolne poddanie się karze;
w sprawach z oskarżenia prywatnego zawarcie ugody w postępowaniu mediacyjnym skutkuje umorzeniem postępowania karnego.
Należy pamiętać, iż ugoda zawarta przez strony przed mediatorem wymaga zatwierdzenia przez sąd, by mogła uzyskać moc prawną ugody sądowej, tzn. by mogła wywoływać takie same skutki, jak w przypadku, gdyby strony zawarły ugodę przed sądem. Niezbędne jest przy tym złożenie przez stronę wniosku o zatwierdzenie ugody, bowiem sąd z urzędu nie może zatwierdzić ugody. Ani bowiem zawarcie ugody ani też złożenie przez mediatora protokołu w sądzie nie stanowi podstawy wszczęcia postępowania o zatwierdzenie ugody. Wniosek o zatwierdzenie ugody może złożyć każda ze stron samodzielnie. Możliwe jest także złożenie wspólnego wniosku przez pogodzone strony.
Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności. W pozostałych przypadkach sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. O terminie posiedzenia niejawnego sąd nie zawiadamia stron, doręcza im jedynie odpis wydanego na takim posiedzeniu orzeczenia.
źródło: KWP w Łodzi
Uwaga! Dyżury w Komendzie Miejskiej Policji w Łodzi pełnione będą w dniach 15-19 października 2018 roku w godzinach 8-16 w budynku przy ulicy Sienkiewicza 28/30 w Łodzi. (42 665 28 63).
