Stan nietrzeźwości i stan wskazujący na spożycie alkoholu
Pojęcie stanu nietrzeźwości i stanu wskazującego na spożycie alkoholu w polskim prawie karnym:
Definicje stanu nietrzeźwości zawiera art. 115 § 16 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem zachodzi on, gdy:
- zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość
- zawartość alkoholu w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
W prawie karnym poza stanem nietrzeźwości wyróżnia się stan „wskazujący na spożycie alkoholu”, w którym:
- zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila
- obecność alkoholu wynosi od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza.
Prowadzenie pojazdu w tym stanie stanowi wykroczenie z art. 86 albo 87§1 Kodeksu wykroczeń.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA JAZDĘ „NA GAZIE”.
Nawet jeśli sądzisz, że ten problem cię nie dotyczy – warto oprócz skutków zdarzeń drogowych z udziałem pijanych kierowców, znać rygory odpowiedzialności karnej za prowadzenie pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu oraz w stanie nietrzeźwości.
STAN PO SPOŻYCIU ALKOHOLU
Jeśli stężenie alkoholu we krwi zawiera się między 0,2 i 0,5 promila (bądź od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm wydychanego powietrza) to jest to stan po spożyciu alkoholu.
Kto w takim stanie kieruje pojazdem, popełnia wykroczenie zagrożone karę aresztu, grzywną do 5000 zł i czasowym zatrzymaniem prawa jazdy. Sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Jeśli okres zakazu trwał dłużej niż 1 rok przed zwrotem dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów mechanicznych osoba taka musi przejść kontrolne sprawdzenie kwalifikacji przystępując do stosownego egzaminu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego.
STAN NIETRZEŹWOŚCI
Stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu karnego zachodzi, gdy:
- zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
- zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Wprowadzenie do definicji stanu nietrzeźwości zwrotu „prowadzi do”, odnosi się do kierujących, którzy bezpośrednio przed prowadzeniem pojazdu spożywali alkohol, który nie zdążył jeszcze w całości przeniknąć do krwiobiegu. Słowa "prowadzi do" pozwalają na przyjęcie, że sprawca był w stanie nietrzeźwości, jeśli spożył taką ilość alkoholu, który po pełnej absorpcji spowoduje przekroczenie progu nietrzeźwości.
Podstawę odpowiedzialności za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości stanowi art. 178a kk.
Art. 178a.
§1. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi na drodze publicznej lub w strefie zamieszkania inny pojazd niż określony w §1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Należy podkreślić, że odpowiedzialność za ten czyn może ponosić nie tylko osoba kierująca pojazdem, ale również współsprawca, podżegacz lub pomocnik. Pasażer lub każda inna osoba zachęcająca lub godząca się na picie alkoholu przez kierowcę, a następnie dopuszczająca go do prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości popełnia przestępstwo w formie podżegania lub pomocnictwa (art. 178a).
Przestępstwo opisane w § 1 może być popełnione w każdym miejscu, w którym odbywa się ruch pojazdów. Nie musi więc to być droga publiczna.
KARA
Za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości sąd może orzec karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Oprócz tego sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub pojazdów mechanicznych określonego rodzaju na okres od 1 roku do lat 10. Jeśli kierując pojazdem w stanie nietrzeźwości sprawca spowodował wypadek, w którym są zabici lub ranni, sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Oprócz powyższego, sąd orzeka również świadczenie pieniężne na rzecz instytucji lub organizacji społecznej zajmujących się pomocą ofiarom wypadków drogowych.
Ponadto, w przypadku zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia bądź ograniczenia wolności, istnieje również możliwość orzeczenia środka karnego przewidzianego w art. 44 § 2 k.k., tj. przepadku pojazdu jako narzędzia służącego do popełnienia przestępstwa.
Prowadzący postępowanie mają również możliwość dokonać zabezpieczenia samochodu, którym porusza się sprawca, na poczet grożących mu majątkowych środków karnych art. 46§1 k.k., art. 47 § 3 k.k. i ewentualnie art. 44 § 2 k.k.